На почетокот на 2019 година најавите за глобален економски пресврт се повторно актуелни, слично на состојбите од 2016 година. После одржувањето на последниот состанок минатата недела Фед објавија дека го менуваат досегашниот курс на американската монетарна политика. Федералните монетарни власти
на САД ќе паузираат со серијата на нагорни корекции на референтната каматна стапка на УСД. Во 2019 година се очекуваа две нагорни промени. Во официјалното известување објавено после состанокот не се споменуваат никави индикации за понатамошно зголемување. Претседавачот Powell не ја ислкучи можноста и за идно корегирање на референтната каматна стапка во обратна насока.
Почнувајќи од декември 2016 година Фед спроведе серија од девет квартални зголемувања на референтната каматна стапка на УСД за по 25 базични поени. Причини за тоа беа јакнењето на пазарот на трудот, намалувањето на стапката на невработеност која во декември минатата година изнесуваше 3,6%, зголемувањето на индустриското производство и другите економски перформанси кои укажуваа на целосно закрепнување на економијата. Се настојуваше да се постигне неутрално ниво на каматна стапка која не би била ни премногу експанзивна ни премногу рестриктивна во рамките на постоечките економски услови. Според проценките на FOMC неутралната каматна стапка би била некаде околу 3%.
Аргументи кои одат во прилог на последната одлука на Фед:
- На крајот на 2018 година се забележани видни турбуленции и голема волатилност на пазарот на капитал кој доживеа пад од 20%.
- Главниот ризик и натаму произлегува од можното натамошно ескалирање на трговскиот протекционизам на глобално ниво, и покрај постигнатата согласност меѓу САД и Кина за привремено одложување на планираното зголемување на трговските тарифи на почетокот на 2019 година.
- Претпазливиот пристап на Фед произлегува и од падот на стапката на инфлација под таргетот од 2%, наспроти силниот пазар на работна сила и растот на просечната плата. Во ноември стапката на инфлација на САД падна на ниво од 1,8%, со исклучување на енергијата и храната на 1,9%.
- Од 22 декември голем број на владини агенции беа затворени што доведе до недостиг на информации што и за официјалните монетарни власти прави проблем при оценување на состојбата на американската економија.
Со оглед на фактот дека за 2019 година се очекуваа уште две зголемувања на референтната каматна стапка, а истото веќе беше инфилтрирано во вредноста на УСД, се смета дека во моментов американската валута е натценета за 14%. Во периодот што претстои се очекува извесно намалување на вредноста особено во однос на останатите 10 најтргувани валути.
И покрај завршувањето на програмата за квантитативно олеснување во 2018 година, ЕЦБ продолжува да води релативно приспособлива монетарна политика и во наредниот период. Нема најави за зголемување на референтната каматна стапка се додека таа обезбедува ниско ниво на стапка на инфлација под и до 2% на среден рок. Се чини дека ЕЦБ верува дека негативните ефекти врз профитабилноста на банките од рекордно носката каматна стапка се одржуваат во прифатливи граници.
„Гледајќи кон периодот кој претстои, економскиот раст на Еврозоната ќе продолжи да биде поддржуван од поволните услови за финансирање, што од друга страна пак доведува до намалената стапка на невработеност, пораст на платите и експанзија на глобалните активности.“ (Mario Draghi). „Сеуште се наоѓаме во подрачјето што го проектиравме“ (Lautenschlager).
Што е тоа што ја охрабрува ЕЦБ на ваков потег веќе подолго време? Диверзитетот на економски перформанс во економиите на змјите членки. Додека во одредени земји е доста силен и скоро и да нема невработеност, во други овие големини даваат простор за вакви потези, но на одреден рок се разбира. Забавувањето на економскиот раст во Еврозоната се должи и на економската стагнација на Кина, но би рекле дека Европа длабоко верува во мерките на кинеските монетрани власти и брзо елиминирање на овој негативен фактор. За 2019 година се прогнозира стапка на раст од 1,7% на годишно ниво.
На состанокот во декември Советот на ЕЦБ одлучи за извесен дисконтинуитет во откупот на државни обврзници и целосно реивестирање на обврзниците кои достасуваат со што портфолиото би се заржало непроменето на ЕУР 2,6 милијарди. ЕЦБ поседува 1/3 од сите државни обврзници во Еврозоната. Со цел да го постигне принципот на пазарна неутралност, во текот на целата година ЕЦБ ќе ги реинвестира износите што достасуваат. Реинвестирањето е дизајнирано во контекст на структурата на т.н. капитален клуч на ЕЦБ. Капиталниот клуч се заснова на учеството во вкупната популација и БДП на секоја замја членка. Во рамките на својата Програма за откуп на државни обврзници ЕЦБ ќе ги прави „неопходните“ откупи на стапка на принос до достасување под нивната депозитна каматна стапка.
Rокот на достасување на TLTRO (Targeted Longer – term refinancing operations) ќе биде намален на помалку од една година што би можела да има свое влијание врз ликвидносната позиција на банките бидејќи тие досега имаа третман на долгорочни инвестиции. Со цел да се елиминира евентуалниот т.н. cliff effect и регулаторни проблеми ЕЦБ најавува нови долгорочни тендери за вториот квартал од годинава со извесни промени во условите; пократки рокови и каматна стапка која би ја следела референтната стапка на ЕЦБ (не фиксна како досега).
Сумарно гледано, најновите случувања во монетарните политики на големите економски сили упатуваат на одредени отстапувања во однос на проектираната динамика и очекувања, но согледувањата за амбиентот за спроведување на монетарната политика не се битно променети.